گودبرداری به روش انکراژ یکی از روش‌های گودبرداری برای گودال‌های بسیار عمیق است که آن را با نام‌های میل مهار و دوخت به پشت نیز می‌شناسند. مراحل اجرای گودبرداری به روش انکراژ تا حدودی شبیه گودبرداری به روش میخ‌کوبی است؛ اما با آن تفاوت‌هایی دارد. شناسایی این تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند تا انتخاب درستی در روش‌های پایدارسازی گود داشته باشید. مهندسان گروه رویش در حال حاضر این روش‌ها را می‌توانند به صورت انفرادی یا ترکیبی در سازه‌های شما پیاده‌سازی کنند.
منظور از گودبرداری به روش انکراژ چیست؟
گودبرداری به روش انکراژ یکی از روش‌های پایدارسازی گود است که در آن میل مهارها به عنوان المان هان مسلح کننده خاک در دیواره‌های گود مورد استفاده قرار می گیرند تا از جابجایی آن ها جلوگیری نمایند.
همان طور که می‌دانید در گودبرداری به روش میخ‌کوبی، این سیستم در برابر جابجایی و تغیر شکل‌های جانبی خاک برای نگهداری توده آن ها به صورت غیرفعال عمل می کند. به همین دلیل تغییر شکل‌های کوچک جانبی ممکن است برای برخی از ساختمان‌ها به خصوص ساختمان‌هایی با کاربری حساس بسیار خطرناک باشد. لذا روش گودبرداری به روش انکراژ یک روش جایگزین برای این روش است تا بتوانید این معضل را در گودبرداری‌های ساختمان حل کنید. معمولا در این روش‌ها طول میل مهارها را به گونه‌ای انتخاب می‌کنند که میل مهارها در بخش مقاوم خاک گیرداری بگیرد و با کشیدن آن ها خاک‌های توده فعال حرکت نکنند.
- گودبرداری مقطعی دیواره گودال
- حفاری گمانه‌های گود
- اجرای میل مهارها و تزریق دوغاب سیمان
- پیش تنیدن میل مهارها
- قرار دادن پوشش رویه انکراژ
همان طور که در بالا به آن اشاره کردیم استفاده از روش گودبرداری به روش انکراژ با روش میخ‌کوبی شبیه هستند؛ اما آن ها از نظر پیش تنیده کردن میل مهارها کمی با هم تفاوت دارند. با این وجود در برخی مواقع مهندسان از گودبرداری به روش ترکیب میخ‌کوبی و انکراژ استفاده می کنند که مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته است. لذا شما برای استفاده از این روش، با روش اجرایی کردن گودبرداری به روش انکراژ آشنایی داشته باشید.
مراحل گود برداری به روش انکراژ
- گودبرداری مقطعی دیواره گودال
- حفاری گمانه‌های گود
- اجرای میل مهارها و تزریق دوغاب سیمان
- پیش تنیدن میل مهارها
- قرار دادن پوشش رویه انکراژ
گودبرداری مقطعی دیواره گودال
در ابتدا لازم است شما بر اساس آزمایش‌های مکانیک خاک و گمانه‌زنی‌های آن در محل گودبرداری گودالی به عمق ۲ الی ۳ متر ایجاد کنید. معمولا عمق گودبرداری در هر مرحله به جنس خاک، پارامترهای مقاومت برشی، ظرفیت باربری، میزان نفوذ آب‌های سطحی و میزان سربار بستگی دارد که در آن عمق گودال از عمق بحرانی خاک کمتر باشد.
حفاری گمانه‌های گود
در این بخش از گودبرداری به روش انکراژ شما باید به کمک دستگاه دریل واگن چاله‌هایی مطابق با محاسبات انجام شده به شیب، قطر، طول و تعداد مختلف ایجاد کنید. در این جا معمولا شیب چاله‌ها نسبت به افق ۱۰ الی ۱۵ درجه، قطر آن‌ها ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر، طول چاله‌ها ۵ تا ۱۵ متر و فاصله آن ها از هم بین ۱ الی ۲ متر در نظر می گیرند. در مواردی که گود به خیابان نزدیک باشد به هنگام حفر چاله‌ها می تواند به تاسیسات شهری و تاسیسات ساختمان‌های مجاور آسیب وارد کند که در این مواقع باید مراقب باشید.
اجرای میل مهارها و تزریق دوغاب سیمان
در این روش از پایدارسازی خاک برای تسلیح خاک از دو روش استفاده می کنند؛ میل مهار میله‌ای با تنش تسلیم تقریبی 400 مگا پاسکال و کابل مهاری با تنش تسلیم تقریبی 1800 مگا پاسکال. استفاده از روش کابل‌های مهاری به دلیل این که تنش تسلیم زیادی دارند، بسیار رایج است. معمولا در این روش‌ها از کابل‌هایی با چند استرند (رشته) استفاده می کنند که کابل‌های ۵ یا ۷ رشته‌ای رایج‌ترین آن ها هستند. در استفاده از روش کابل مهارها شما می‌توانید بدون محدودیت از آن‌ها برای طول‌های مختلف استفاده نمایید.
کاربرد میل مهارها با توجه به کاربرد آن ها به صورت موقت و دائم می‌توانند در گودبرداری‌های زیادی مورد استفاده قرار بگیرند. از میل مهارهای موقت بیشتر برای پایدارسازی گودها و از میل مهارهای دائم برای پایدارسازی ترانشه‌های مسیر استفاده می‌کنند. میل مهارهای دائم معمولا عمر مفید ۷۵ تا ۱۰۰ سال دارند که عمر مفید میل مهارهای موقت بسته به نوع پروژه ۱۸ تا ۳۶ ماه است.
در روش انکراژ دو ناحیه مقاوم و فعال خاک توسط نیروی پیش تنیدگی و قبل از حرکت توده‌های فعال خاک به هم دوخته می شوند. آن ها را زمانی می‌توانند به هم بدوزند که در یک طولی در درون خاک گیردار شده باشند و بر اثر نیروی کششی از آن بیرون نیایند. همچنین باید قسمتی از آن ها آزاد و درون غلاف باشند تا بر اثر نیروی کششی، اضافه طول پیدا کرده و پیش تنیده شوند. در روش گودبرداری به روش انکراژ میل مهارها به سه قسمت سر میل مهار، طول آزاد با غلاف و طول گیرداری تقسیم می شوند. معمولا اگر میل مهارها از نوع میله باشند برای پایدارسازی گود موارد زیر را در نظر می گیرند.
- حداقل طول بخش آزاد: 3 متر
- حداقل طول بخش گیرداری: 6 متر
- قرار دادن رزوه ۱۰ سانتی‌متری یک سر میلگردها
- در خاک‌های خورنده از پوشش رزین اپوکسی روی آرماتورها استفاده می کنند.
- اگر طول میل مهارهای شما بیشتر از ۱۲ متر باشد برای وصل کردن آن ها از روش کوپلینگ یا فورجینگ استفاده می‌کنند.
- استفاده از میلگردها آجدار نوع AIII با قطر حداقل ۲۵ میلی‌متر (از قطرهای 28،32 و ۴۰ میلی‌متر نیز استفاده می شود.) توصیه می شود.
- قرار دادن اسپیسر پلاستیکی (فاصله گذار) در فواصل ۳ متری برای قرار دادن آرماتورها در وسط چاله
اگر میل مهارها شما از نوع کابل باشد معیارهای زیر برای پایدارسازی خاک مناسب هستند:
- حداقل طول بخش آزاد: 4.5 متر
- حداقل طول بخش گیرداری: 6 متر
- برای قرار دادن کابل در وسط چاله از سنترالایزر (مرکز نگهدارنده) در فواصل حداکثر 3 متری استفاده می کنند.
در این روش از پایدارسازی گود برای تزریق گروت از دو روش مختلف استفاده می کنند که هر کدام از آن ها را به صورت جداگانه بیان می کنیم.
روش اول: دوغاب ریزی انکراژ
در این روش شما استرند را به طول مورد نظر د درون چاله فرو می‌برید. بعد روی بخش مهار نشده آن را به کمک یک لوله لاستیکی یا پلاستیکی نرم که قطر داخلی آن از قطر بیرون استرند بیشتر باشد،پوشانید. حالا محل بین طول گیرداری و آزاد را با اسفنج و چسب‌های ویژه کاملا پوشانید به طوری که تمام درزهای بین استرند و لوله محصور کننده آن بسته شوند.
حالا تمام چاله را با دوغاب سیمان پر کنید. قسمتی از استرند ها که در داخل لوله‌های پلاستیکی قرار ندارند به صورت مستقیم با دوغاب در تماس هستند و به همین دلیل آن ها بخش گیرداری را تشکیل می‌دهند. حال قسمتی از استرند که در داخل لوله پلاستیکی قرار دارند به عنوان بخش آزاد عمل کرده و می‌توانند بعد از سخت شدن دوغاب به صورت آزادانه در جهات مختلف در داخل لوله حرکت کنند.
روش دوم: دوغاب ریزی انکراژ
قبل از آن که شما استرند ها در داخل چاله قرار دهید؛ مرز بین دو بخش گیرداری و آزاد را با قطعه‌ای به نام پکر جدا کنید و سدس آن ها را در داخل چاله قرار دهید. بعد از آن دوغاب را به قسمت انتهایی چاله تزریق کنید. معمولا در این روش از دوغابی به نسبت آب به سیمان 0.4 تا 0.5 به همراه روان کننده‌ها استفاده می‌کنند.
وجود پکرها باعث می شود که دوغاب‌ها به قسمت آزاد استرندها وارد نشوند. در این جا لازم است شما شیلنگ دوغاب ریزی و برگشت هوا را از داخل وسط نگه‌دارنده‌ها عبور دهید. همچنین لازم است شما دهانه چاله‌ها را با ملات گچ و سیمان به ضخامت ۱۰ سانتی‌متر پر نمایید تا فشار ناشی از دوغاب ریزی آن ها را به بیرون هدایت نکند.
پیش تنیدن میل مهارها
بعد از آن که دوغاب‌های شما به مقاومت مطلوب رسیدند در این حالت اگر میل مهار شما از نوع میلگرد باشند باید صفحه باربری (صفحه فولادی به ضخامت ۲ سانتی‌متر و ابعاد ۲۵ در ۲۵ سانتی‌متر) را به کمک مهره شش‌گوش به میلگرد رزوه شده ببندید و میل مهارها را به کمک جک بکشید و محکم نمایید.
حال اگر میل مهار شما از نوع کابل باشد برای کشیدن آن ها باید علاوه بر صفحه باربری به صفحه گوه و گوه نیز نیاز دارید که در آن استرند ها از صفحه باربر و گوه رد شده و به وسیله گوه دیگر قفل می شوند.
قرار دادن پوشش رویه انکراژ
در این بخش از گودبرداری به روش انکراژ شما برای جلوگیری از فرسایش خاک و هوازدگی آن ها روی سطح خاک را مش گذاری کرده و با بتن شاتکریت بپوشانید و بعد آن با شمشه‌کشی صاف کنید.
در برخی مواقع ابتدا روی دیواره خاک را بتن پاشی می کنند و در صورت لزوم برای جلوگیری از جمع شدن آب‌ها در پشت دیوارها آن ها را زهکشی می‌نمایند.
خلاصه
گودبرداری به روش انکراژ یکی از روش‌های رایج انواع گودبرداری است که با گودبرداری به روش میخ‌کوبی بسیار شبیه هستند. با این تفاوت که در آن شما به جای کوبیدن میخ‌های فولادی می‌توانید از کابل‌های فولادی یا میلگرد استفاده کنید. همچنین در این بخش قسمتی از میل مهارها آزاد هستند که شما می توانید آن ها را خیلی راحت بعد از گیرداری مطلوب حرکت دهید. لذا احتمال حرکت کردن توده‌های خاک فعال در آن به حداقل می‌رسد. استفاده از این روش برای گودبرداری‌هایی با ساختمان‌های مجاور حساس بسیار مناسب است که جهت اجرای آن ها می‌توانید با مهندسان گروه رویش صحبت نمایید.
